Lừa đảo giả danh Công an: Các cách nhận biết và xử lý

Lừa đảo qua điện thoại giả danh công an là chiêu trò phổ biến hiện nay, mặc dù đã được cơ quan Công an cảnh báo nhiều lần thế nhưng vẫn không ít người bị sập bẫy. Cùng công ty luật Cần Thơ Luật Khôi Luân tìm hiểu rõ hơn về chiêu thức lừa đảo này cũng như cách xử lý nếu không may trở thành nạn nhân.

1. Làm rõ chiêu thức giả danh Công an để lừa đảo chiếm đoạt tiền

Chiêu trò giả danh Công an để thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản đã xuất hiện từ những năm trước đây, tuy nhiên với sự phát triển của công nghệ tin học như hiện nay, các đối tượng lừa đảo đã lợi dụng điều này để thực hiện thủ đoạn một cách tinh vi hơn.

Cùng với đó, do ảnh hưởng của dịch Covid-19 tới kinh tế và thu nhập của đa số người dân, thủ đoạn giả danh Công an để lừa đảo cũng ngày một gia tăng.

Theo đó, các đối tượng lừa đảo đều sử dụng thủ đoạn chung là thông qua mạng viễn thông (gọi điện, nhắn tin), mạng xã hội như Facebook, Zalo… để liên lạc với người bị hại.

Chúng giả danh là các cán bộ thuộc Bộ Công an và Viện kiểm sát nhân dân, đang tiến hành thực hiện điều tra các vụ án hình sự, đồng thời làm giả các Lệnh bắt tạm giam và Quyết định tạm giữ, niêm phong tài sản thi hành án hình sự rồi gửi cho người bị hại.

Sau đó, yêu cầu những người này phải chuyển tiền vào tài khoản mà chúng thông báo hoặc cung cấp thông tin về số tiền tiết kiệm, sổ tiết kiệm, các thông tin về tài khoản ngân hàng, mã OTP chuyển tiền… để phục vụ điều tra và hứa hẹn sẽ trả lại sau khi chứng minh họ vô tội.

Do quá hoang mang và lo sợ việc bị bắt giữ nên những người bị hại đã làm theo yêu cầu. Sau khi nhận được tiền, các đối tượng lập tức chiếm đoạt và xóa thông tin, liên hệ.

Ngoài ra, các đối tượng lừa đảo còn giả danh làm Cảnh sát giao thông để yêu cầu nộp phạt vi phạm;…

Những đối tượng này thường nhắm vào những người ít có điều kiện tiếp xúc với thông tin báo chí, thông tin trên mạng xã hội như người cao tuổi về hưu, nội trợ gia đình… Đây cũng là những người nhẹ dạ cả tin và ít có khả năng đề phòng.

Ảnh minh họa

2. Để không sập bẫy lừa đảo, cần lưu ý những điều sau

Do thủ đoạn lừa đảo ngày càng tinh vi, các đối tượng lừa đảo sử dụng công nghệ cao để thực hiện hành vi nên ngay cả khi có sự can thiệp của cơ quan Công an, việc giải quyết cũng sẽ gặp nhiều khó khăn. Bởi vậy, người dân cần tự cảnh giác để không bị sập bẫy lừa đảo, trong đó lưu ý:

- Cần tỉnh táo, cảnh giác trước các giọng điệu đe dọa, bình tĩnh để xem xét việc đe dọa này có căn cứ hay không. Ngay khi có dấu hiệu lừa đảo cần báo ngay cho cơ quan Công an.

- Đề cao cảnh giác khi nhận các cuộc gọi tự xưng là cán bộ cơ quan Nhà nước, cơ quan Công an để thông báo, yêu cầu điều tra vụ án qua điện thoại.

Bởi lẽ, việc triệu tập người có liên quan lên cơ quan Công an làm việc sẽ được thực hiện qua Giấy triệu tập có đóng dấu, xác nhận của Công an. Đồng thời, theo Thông tư 01/2006/TT-BCA(C11), nghiêm cấm Điều tra viên gọi điện thoại hoặc thông qua người khác để yêu cầu người được triệu tập đến làm việc mà không có giấy triệu tập hoặc giấy mời.

Do vậy, việc Công an triệu tập qua tin nhắn, qua việc gọi điện thoại hoặc thông qua người khác đều là trái với quy định của pháp luật

- Không cung cấp thông tin cá nhân, số chứng minh nhân dân, số tài khoản ngân hàng… cho bất kỳ đối tượng nào khi chưa rõ nhân thân và lai lịch của người đó, đặc biệt không nghe lời của các đối tượng chuyển tiền vào các tài khoản được chỉ định…

3. Cách đòi lại tiền nếu trở thành nạn nhân của vụ lừa đảo

Sau khi bị lừa đảo chiếm đoạt tiền, nếu không thể tự liên hệ lấy lại tài sản, người bị hại có thể nhờ tới cơ quan nhà nước có thẩm quyền để giải quyết.

Theo Điều 145 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 được hướng dẫn bởi Thông tư liên tịch số 01/2017, người bị hại có thể tố giác tội phạm tại Công an xã, phường, thị trấn, Đồn Công an, Trạm Công an nơi cư trú.

Trường hợp đến trực tiếp cơ quan Công an để tố giác, trình báo vụ việc, người bị hại cần mang theo các giấy tờ sau:

- Đơn trình báo vụ việc;

- Chứng minh thư, Căn cước công dân của người bị hại;

- Các tài liệu, chứng cứ kèm theo có liên quan đến hành vi lừa đảo.

Cơ quan tiếp nhận giải quyết tin báo, tố giác tội phạm trong vòng 20 ngày kể từ ngày nhận được tố giác, tin báo về tội phạm.

Đối với tố giác, tin báo về tội phạm có nhiều tình tiết phức tạp hoặc phải kiểm tra, xác minh tại nhiều địa điểm có thể kéo dài thời hạn giải quyết nhưng không quá 02 tháng kể từ ngày nhận được tố giác, tin báo về tội phạm.

Nguồn: luatvietnam.vn